İlgili Yazılar
KOOPERATİFLERDE DIŞ DENETİM
Kooperatiflerde denetim
Ortak ihtiyaçların işbirliği ve dayanışma ruhuyla karşılanması amacıyla kurulan kooperatiflerde, kimi zaman ortakların ve yöneticilerin yeterli bilgiye sahip olamamalarından kimi zaman ise kötü niyetli yöneticilerin eylemlerinden dolayı ortakların mağduriyetine yol açan mevzuata aykırı eylem ve işlemlerle karşılaşılabilmektedir.
Bu nedenle, kooperatif ortak ve yöneticilerinin iş ve işlemlerinin denetime tabi tutulması gelecekte karşılaşılabilecek sorunların önüne geçilmesi ya da varsa işlenmiş olan suçların ve sorumluların tespiti açısından büyük önem taşımaktadır.
Kooperatifler kanununda değişiklikler yapan 7339 sayılı kanun 21.10.2021 tarihli resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.
Anılan kanun ile 1163 sayılı kanunun denetçi seçimine ilişkin 65.ci maddesi ile dış denetçi başlıklı 69. Maddelerinde çok önemli değişiklikler yapılmıştır.
Özetle kooperatiflerde dış denetimin smmm/ymm ve bağımsız denetçiler tarafından yapılabileceğine dair düzenlemeler konusunda bakanlık tarafından uygulamaya yönelik yönetmelik yayınlanmıştır.
Yönetmelik
Gümrük Ve Ticaret Ticaret Bakanlığı tarafından, 1 şubat 2022 tarih ve 31737 sayılı resmî gazete’de kooperatif ve üst kuruluşlarının denetimine dair yönetmelik yayımlanmıştır.
Bu yönetmeliğin amacı,
Kooperatif ve üst kuruluşlarının denetimleri ile birlik ve merkez birliklerinin denetim için yetkilendirilmesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir.
Bu yönetmeliğin kapsamı
1163 sayılı kooperatifler kanununa, 1581 sayılı tarım kredi kooperatifleri ve birlikleri kanununa tabi kooperatif ve üst kuruluşlarında yapılacak dış denetimleri,
4572 sayılı tarım satış kooperatif ve birlikleri hakkında kanununa tabi kooperatif ve üst kuruluşlarından bağımsız denetime tabi olmayanların dış denetimidir.
Koopreatiflerde Dış denetim
Finansal tablolardaki bilgilerin, mevzuatta belirtilen esaslara uygunluğu ve doğruluğu hususunda, denetim tekniklerinin uygulanarak defter, kayıt ve belgeler üzerinden denetlenmesini ve değerlendirilerek rapora bağlanmasıdır.
Dış denetimin kapsamı
Bağımsız denetçiler, ilgili bakanlıkça dış denetimle yetkilendirilen birlik veya merkez birlikleri nezdinde gerçekleştirdikleri denetimler dışındaki denetim faaliyetlerini, bu yönetmelik kapsamında yürütür.
Yönetim kurulu yıllık faaliyet raporu içerisinde yer alan finansal bilgilerde dış denetimin kapsamı içindedir.
Dış denetimin konusu
Kooperatiflerin ve finansal tablolarının tabi olduğu;
1163 sayılı kanun, 6102 sayılı kanun ve 213 sayılı kanun ve ilgili mevzuatına göre hazırlanıp hazırlanmadığı,
Gelir ve giderlerinin dayanağını oluşturan belgeleri ile bilanço hesaplarının defter, kayıt ve belgelerle uyumlu olup olmadığı, ilgili mevzuata uygun olarak düzenlenip düzenlenmediği hususları dış denetimin konusunu oluşturur.
Ticaret Bakanlığının yetkisi
Bakanlık, ilgili bakanlıkların görüşünü alarak:
Dış denetime ilişkin standartlar ve ilkeler belirleyebilir ve rehberler yayımlayabilir.
Dış denetçilerin ücret tarifelerini, kooperatif ölçeklerini de göz önünde bulundurarak ilgili kurum ve kuruluşların görüşünü almak suretiyle belirleyebilir.
Dış denetimle yetkili birliklerin/merkez birliklerinin ücret tarifelerini, kooperatif ölçeklerini de göz önünde bulundurarak ilgili kurum ve kuruluşların görüşünü almak suretiyle belirleyebilir.
Bir dış denetçinin ülke ve il genelinde en fazla kaç kooperatifte denetim yapabileceğini belirleyebilir.
Denetim yaptırmamanın müeyyidesi
Denetçi raporu genel kurula sunulmayan kooperatiflerde; finansal tablolar, yönetim kurulu yıllık faaliyet raporu ve ibra hakkında alınan kararlar geçersizdir.
Dış denetime tabi kooperatiflerin takibi
Dış denetime tabi kooperatiflerin takibi ilgili il müdürlüğü tarafından yapılacaktır.
